📍 संपादकीय लेख
गडचिरोली जिल्हा – महाराष्ट्राच्या नकाशावर एक काळ कधी केवळ माओवादी कारवायांसाठी परिचित असलेला भाग. जिथे घडणाऱ्या चकमकी, भीषण स्फोट आणि जवानांच्या हकनाक बलिदानांमुळे संपूर्ण राज्याला धक्का बसायचा. पण गेल्या काही वर्षांत चित्र झपाट्याने बदलत आहे. आणि या बदलामागे नेतृत्व करत असलेले एक नाव झपाट्याने पुढे येते – गडचिरोलीचे पोलीस अधीक्षक नीलोत्पल.
दि. 27 जून 2025 रोजी कवंडे जंगल परिसरात ६ लाखांच्या इनामी माओवादी उपकमांडर अंकल ऊर्फ मन्नू सुलगे पल्लो याला ज्या प्रकारे तडीला लावण्यात आले, ती एक सहज कामगिरी नव्हे. 2019 मध्ये कुरखेड्यात 15 जवानांना भूसुरुंग स्फोटात जीव गमवावा लागला होता. त्याच घटनेतील मुख्य सूत्रधार आज अखेर पोलिसांच्या ताब्यात आला आहे. ही कारवाई म्हणजे केवळ एक अटक नाही, तर माओवादी नेटवर्कला बसलेला मोठा धक्का आहे.
नीलोत्पल यांचे मॅनेजमेंट आणि रणनीती
नीलोत्पल यांनी पदभार स्वीकारल्यानंतर गडचिरोलीतील पोलीस दलाच्या कामगिरीमध्ये एक नवा आत्मविश्वास आणि चपळता दिसून येते. 2022 पासून आतापर्यंत 100 हून अधिक माओवादी अटकेत आहेत, तर अनेकांनी आत्मसमर्पणाचा मार्ग स्वीकारला आहे. एकीकडे माओवादीविरोधी कारवाया अधिक गतीमान झाल्या, तर दुसरीकडे नक्षलग्रस्त भागात विश्वास निर्माण कार्यक्रम, विकास केंद्रित संवाद, आणि स्थानिक तरुणांच्या मुख्य प्रवाहात समावेशासाठी केलेले प्रयत्नही दिसून आले.
“ऑपरेशन इंटेलिजंट”चं यश
या विशेष अटकेसाठी केवळ जंगलात धाड घालणे नव्हे, तर संबंधित माओवादीने नेमकी कोणत्या भागात रेकी सुरू केली आहे, कोणती हालचाल जास्त संशयास्पद आहे, हे अचूक पकडणं महत्त्वाचं होतं. नीलोत्पल यांच्या नेतृत्वाखाली गुप्तचर यंत्रणा अधिक धारदार बनल्या असून, पोलीस यंत्रणांमध्ये “फक्त बंदुका नव्हे, तर माहिती हीच खरी शस्त्र आहे” हे बिंबवलं गेलं आहे.
आव्हान अजून संपलेलं नाही
माओवाद्यांचं अस्तित्व अजूनही संपूर्णपणे संपलेलं नाही. कवंडे, पेरमिली, भामरागड, एटापल्लीसारखे भाग अजूनही संवेदनशील आहेत. मात्र दरमहा, दर आठवड्याला घडणाऱ्या यशस्वी कारवायांनी माओवाद्यांच्या मनात भीती निर्माण झाली आहे. आज पोलिसांच्या गस्तीपथकांना स्थानिक लोकांकडूनही सहकार्य मिळू लागलं आहे, ही नीलोत्पल यांच्या धोरणांची सर्वात मोठी फळं आहेत.
सन्मानाने आत्मसमर्पण – नवी दिशा
नीलोत्पल हे केवळ दहशत उडवणारे अधिकारी नाहीत, तर माओवाद्यांना “आत्मसमर्पण करून सन्मानाने जगा” असं सतत सांगणारे संवेदनशील नेता आहेत. अलीकडच्या काळात त्यांचं हे आवाहन अनेकांनी स्वीकारलं आहे, ही बाब भविष्यात शाश्वत शांततेसाठी निर्णायक ठरणारी आहे.
—शेवटचं वाक्य – संपादकीय भूमिका
गडचिरोलीच्या जंगलात बंदुकीचा आवाज कमी होत चाललाय आणि विश्वासाच्या संवादाचा सूर वाढत चाललाय… हे सर्व शक्य झालंय तर ते नीलोत्पल यांच्यासारख्या निष्कलंक नेतृत्वामुळे. आज जर गडचिरोलीला माओवादमुक्त करायचं स्वप्न साकार व्हायचं असेल, तर अशाच कणखर, हुशार आणि मानवतेचा दृष्टिकोन असलेल्या अधिकाऱ्यांना पूर्ण पाठिंबा देण्याची वेळ आली आहे. हे मात्र खरे……..