ऐतिहासिक शरणागती! माओवादी चळवळीचा कणा मोडला — वरिष्ठ नक्षल कमांडर भूपतीसह ६० नक्षलवाद्यांचे गडचिरोली पोलिसांसमोर आत्मसमर्पण

गडचिरोली कार्यकारी संपादक                                   दिनांक:–15ऑक्टोबर2025

महाराष्ट्रातील नक्षलवादविरोधी लढ्याला आज एक निर्णायक आणि ऐतिहासिक वळण मिळाले आहे. देशभरात नक्षलवादाचा ‘कणा’ मानला जाणारा केंद्रीय समिती व पोलिट ब्युरो सदस्य तसेच वरिष्ठ माओवादी कमांडर मल्लोजुला वेणुगोपाल उर्फ सोनू उर्फ भूपती यांनी आपल्या तब्बल ६० सहकाऱ्यांसह गडचिरोली पोलिसांसमोर आत्मसमर्पण करून नवा इतिहास रचला आहे.

 हा आत्मसमर्पण सोहळा मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या हस्ते पार पडला. यावेळी राज्याचे पोलीस महासंचालक (DGP) व वरिष्ठ अधिकारी मोठ्या संख्येने उपस्थित होते. भूपतीसह सर्वांनी आपली शस्त्रे औपचारिकरित्या पोलिसांकडे जमा करत शांततेच्या मार्गाने समाजाच्या मुख्य प्रवाहात सामील होण्याची शपथ घेतली.

—मुख्यमंत्र्यांच्या उपस्थितीत ‘संविधानाची प्रत’ सुपूर्द — लोकशाहीच्या मार्गाची नवी सुरुवात

शरणागतीनंतर मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी भूपतीसह सर्व आत्मसमर्पण करणाऱ्यांना भारतीय संविधानाची प्रत प्रदान केली. हा उपक्रम लोकशाही आणि कायद्याच्या चौकटीत परत येण्याचे प्रतीक ठरला.

फडणवीस म्हणाले —

> “गेल्या चार दशकांत गडचिरोली जिल्ह्याने नक्षलवादाचा मोठा तडाखा सहन केला. पण आज आपण एक निर्णायक क्षण अनुभवत आहोत. संविधानानेच खरी समता मिळू शकते, हे माओवाद्यांनीही आता मान्य केले आहे.”

—४० वर्षांचा संघर्ष — आणि अखेर ‘भूपती’चा शांततेकडे प्रवास

१९८०च्या दशकात कोंडापल्ली सीतारामय्याच्या पीपल्स वॉर ग्रुप पासून सुरू झालेल्या या चळवळीने गडचिरोली, चंद्रपूर, भंडारा, गोंदिया भागात खोलवर मुळे घट्ट केली होती. विकासापासून वंचित असलेल्या या भागात नक्षलवाद्यांनी “व्यवस्थेविरुद्ध लढा” या नावाखाली तरुणांना दिशाभूल केली.
मात्र कालांतराने ही विचारधारा केवळ हिंसेत परिवर्तित झाली आणि हजारो कुटुंबांचे आयुष्य उद्ध्वस्त झाले.

मुख्यमंत्री पुढे म्हणाले —

> “पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली मागील दहा वर्षांत प्रशासन आणि विकास प्रत्येक नागरिकापर्यंत पोहोचवण्याचे प्रयत्न झाले. त्याचबरोबर जे लोक शस्त्र हातात घेतात, त्यांना शांततेचा मार्ग निवडण्याची किंवा कायद्याला सामोरे जाण्याची संधी दिली गेली. अमित शाह यांच्या मार्गदर्शनाखाली माओवादी हिंसेच्या विरोधात यशस्वी रणनीती राबवली गेली.”

—गडचिरोली — नक्षलवादमुक्त महाराष्ट्राच्या दिशेने ठोस पाऊल

राज्यातील पोलिसांच्या अथक प्रयत्नांमुळे आणि सरकारच्या पुनर्वसन धोरणांमुळे आज नक्षलवाद्यांच्या हिंसेवर मोठ्या प्रमाणात नियंत्रण मिळाले आहे. १९८० पासून गडचिरोली जिल्ह्यात नक्षलवाद्यांच्या कारवायांत आतापर्यंत ५३८ नागरिकांचा बळी गेला आहे.

भूपती आणि त्याच्या सहकाऱ्यांनी शस्त्र खाली ठेवून शांततेचा मार्ग निवडल्याने “नक्षलमुक्त महाराष्ट्र” या ध्येयाच्या दिशेने राज्याने एक भक्कम आणि ऐतिहासिक पाऊल टाकले आहे.

— “विदर्भ न्यूज 24” विश्लेषण:

हा आत्मसमर्पण सोहळा फक्त एका संघटनेचा पराभव नसून, विकास, लोकशाही आणि संवाद या मूल्यांचा विजय आहे. जंगलातून निघालेली संघर्षाची वाट आता संविधानाच्या मार्गावर पोहोचली आहे — आणि याच मार्गावरून शांततेचा नवा महाराष्ट्र आकार घेत आहे.