गडचिरोलीचा विकास पुरुष — श्रीमंत राजे अंम्ब्रीशराव महाराज

विशेष संपादकीय मुख्य संपादक विदर्भ न्यूज 24 नेटवर्क दिनांक:–15/10/2025

गडचिरोली जिल्ह्याची ओळख अनेक दशकांपासून आदिवासी संस्कृती, दंडकारण्याचा घनदाट परिसर, आणि माओवादी संघर्षाच्या छायेत असलेला जिल्हा अशी होती. पण या भूमीला विकासाची नवी ओळख देणारे, आशेचा किरण दाखवणारे नेतृत्व जर कुणी दिले असेल, तर ते म्हणजे अहेरी इस्टेटचे राजे, माजी राज्यमंत्री आणि गडचिरोली जिल्ह्याचे माजी पालकमंत्री श्रीमंत राजे अंम्ब्रीशराव महाराज.

त्यांचे राजकारण हे केवळ पदाभिमानावर नाही, तर जनसेवेच्या शुद्ध भावनेवर आधारलेले होते. राजकीय पद हे त्यांच्यासाठी जनतेची सेवा करण्याचे एक माध्यम होते. आज त्यांच्या वाढदिवसानिमित्त त्यांच्या कार्याचा आढावा घेतल्यास हे स्पष्ट होते की त्यांनी गडचिरोली जिल्ह्याच्या प्रत्येक तहसीलमध्ये विकासाचे बियाणे पेरले आणि त्या बियाण्यांपासून आज नवा गडचिरोली फुलतो आहे.

विकासाची वाटचाल

राज्यमंत्री म्हणून जबाबदारी स्वीकारल्यानंतर राजेंनी सर्वप्रथम लक्ष दिले ते पायाभूत सुविधांच्या उभारणीवर. गडचिरोली जिल्ह्यातील अहेरी, सिरोंचा, भामरागड, धनोरा आणि एटापल्ली हे भाग अनेक वर्षांपासून संपर्कविहीन होते. पावसाळ्यात रस्ते खचत, पूल वाहून जात, आणि जनजीवन विस्कळीत होत असे. राजेंनी नियोजनबद्ध पद्धतीने रस्ते, पूल, आणि शासकीय इमारतींचे बांधकाम सुरू करून या भागाला उर्वरित महाराष्ट्राशी जोडले.
सिरोंचा–आलापल्ली मार्ग, अहेरी–गडचिरोली मार्ग, आणि भामरागड–एटापल्ली मार्ग या प्रमुख महामार्गांच्या उभारणीसाठी त्यांनी पुढाकार घेतला. या मार्गांमुळे व्यापार, आरोग्य सेवा आणि शिक्षणाच्या सुविधा ग्रामीण भागात पोहोचल्या.

राजेंना ठाऊक होते की गडचिरोलीसारख्या आदिवासी जिल्ह्याचा विकास फक्त रस्त्यांनी होत नाही, तर मानवी विकासावर तो अवलंबून असतो. म्हणूनच त्यांनी शिक्षण आणि आरोग्य या दोन क्षेत्रांमध्ये विशेष लक्ष केंद्रित केले. अहेरी व परिसरातील शासकीय शाळांना आवश्यक सुविधा उपलब्ध करून देणे, नवीन विद्यालये उभारणे, वसतिगृहांची उभारणी करणे — या सर्व कामांमुळे आदिवासी विद्यार्थ्यांना शिक्षणाची दारे खुली झाली.
आरोग्य क्षेत्रात त्यांनी प्राथमिक आरोग्य केंद्रे, मातृसदने, तसेच ग्रामीण भागात औषधोपचार सेवा पोहोचविण्यासाठी विशेष मोहीम राबवली.

युवकांसाठी नवी दिशा

राजेंच्या हृदयात युवकांसाठी विशेष स्थान होते. त्यांचा विश्वास होता की “युवक हेच विकासाचे वाहक आहेत.” त्यांनी जिल्ह्यातील तरुणांना केवळ सरकारी नोकऱ्यांपुरते मर्यादित न ठेवता स्वावलंबी बनविण्यासाठी मार्गदर्शन केले.
कृषी प्रक्रिया उद्योग, क्रीडा क्षेत्र आणि लघुउद्योगांच्या माध्यमातून रोजगारनिर्मिती करण्यासाठी त्यांनी अनेक प्रकल्प राबवले. अहेरी आणि सिरोंचा परिसरात क्रीडांगणे, व्यायामशाळा आणि युवक मंडळांना निधी देऊन त्यांनी तरुणाईत आत्मविश्वास निर्माण केला.

पर्यावरण आणि विकासाचा समतोल

गडचिरोली हा जंगलांनी व्यापलेला जिल्हा असल्याने राजेंनी विकास करताना पर्यावरण संवर्धनालाही तेवढेच महत्त्व दिले. वन विभागाशी समन्वय साधून झाडतोडीवर नियंत्रण, वृक्षारोपण मोहीम, तसेच जंगलातून उत्पन्न होणाऱ्या वनौषधी, तेंदूपान आणि बांबू उद्योगांना प्रोत्साहन देऊन स्थानिक आदिवासींना आर्थिक आधार दिला.

️ जनतेशी घट्ट नातं

राजेंचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे त्यांचा लोकांशी थेट संपर्क. गडचिरोली जिल्ह्यातील कोणत्याही कोपऱ्यातील ग्रामसभेत किंवा गावकऱ्यांच्या अडचणीत ते स्वतः उपस्थित राहत. राजकीय शालीनतेसोबतच त्यांच्यात एक सेवाभावी वृत्ती होती.
अहेरी इस्टेटचे “राजे” असले तरी त्यांच्या वागण्यात अहंकार नव्हता. त्यांनी नेहमीच ‘जनतेचे राजे’ म्हणून काम केले — गावकऱ्यांच्या दुःखात सहभागी होणारे, तरुणांच्या यशात आनंद मानणारे, आणि गडचिरोलीच्या प्रत्येक विकास उपक्रमामागे प्रेरणास्थान ठरणारे नेतृत्व.

नव्या गडचिरोलीचे स्वप्न

आज गडचिरोली जिल्हा औद्योगिक दृष्टीने नव्या पायरीवर आहे. लोयड्स ग्रीन स्टील प्रकल्पासारख्या मोठ्या गुंतवणुकींची चर्चा होत असताना, त्याच्या पायाभूत विचारांची बीजे पेरणारे व्यक्तिमत्त्व म्हणजेच राजेंचं दूरदृष्टीपूर्ण नेतृत्व होतं.
त्यांनी दाखवलेली विकासाची वाटचाल आणि विचारधारा आज जिल्ह्याच्या प्रशासन व जनतेसाठी दिशादर्शक ठरते आहे.

— वाढदिवसानिमित्त सादर अभिवादन

गडचिरोली जिल्ह्याच्या सर्वसामान्य नागरिकांच्या मनात आपलेपणाचा भाव निर्माण करणारे, युवकांचे मार्गदर्शक आणि जनतेच्या आशा-आकांक्षांचे प्रतीक असलेल्या श्रीमंत राजे अंम्ब्रीशराव महाराज यांना त्यांच्या वाढदिवसानिमित्त मनःपूर्वक शुभेच्छा!
त्यांचे दीर्घ आयुष्य, उत्तम आरोग्य आणि अखंड जनसेवा हीच आजच्या दिवसाची खरी प्रार्थना.

गडचिरोलीच्या मातीतल्या प्रत्येक थेंबात त्यांच्या कार्याची ओळ आहे — आणि त्या कार्यावर उभारलेला हा नवा, विकसित गडचिरोली त्यांचा जिवंत आदर्श आहे.

• — – संपादकीय विभाग, विदर्भ न्यूज 24